18 oktober 2019

Hoe kun je erfbelasting voorkomen? Hoe voorkom je problemen bij de afwikkeling van een nalatenschap? En hoe kun je zelf de kapitein op je schip zijn, als het gaat om wat je aan wie wilt nalaten?

De babyboomers worden steeds ouder. Een grote groep wordt straks geconfronteerd met overlijden, hetzij zelf, hetzij bij familie en aanverwanten. Wat kun je nu het beste doen om geld en spullen binnen de familie te houden? Om te begrijpen welke krachten er spelen is het belangrijk om u zelf drie vragen te stellen: Wie heeft wat? Wie moet wat krijgen? En hoeveel erfbelasting?

Wie heeft wat?

We beginnen altijd met ‘wie heeft wat’, voordat je toe komt aan de vraag ‘wie moet wat krijgen’. Als je niks hebt, kun je ook niks weggeven. Nederland is een bijzonder land. We kennen heel wat soorten huishoudens: alleenstaanden (met of zonder kinderen), samenwoners, geregistreerd partners en gehuwden. Samenwoners kunnen wel of niet een samenlevingscontract hebben afgesloten, geregistreerd partners kunnen wel of niet partnerschapsvoorwaarden hebben en gehuwden kunnen in de wettelijke gemeenschap van goederen zijn gehuwd of op huwelijkse voorwaarden. Een stel kan op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd, waarbij ze hebben bepaald dat ieder zijn eigen vermogen heeft. Koude uitsluiting heet dat. Als de vrouw een miljoen heeft en de man een ton, dan is het duidelijk: als de vrouw komt te overlijden vererft er een miljoen, misschien naar de man als hij erfgenaam is. Als de man komt te overlijden vererft maar een ton, want dat is zijn vermogen. Begin dus altijd met te kijken: hoe hebben wij het als stel geregeld? Hebben we een contract opgesteld of huwelijksvoorwaarden en wat staat daar in?

Tip: als er een artikel in staat dat bepaalt dat u jaarlijks met elkaar moet verrekenen, doe dan wat er in dat artikel staat. Zo niet, dan zou bij einde huwelijk of partnerschap wel eens geoordeeld kunnen worden door een rechter (als die er aan te pas komt), dat er eigenlijk een soort gemeenschap van goederen is. Dit kan heel vervelend uitpakken!

Wie moet wat krijgen?

Als duidelijk is van wie wat is, kunnen we ons druk gaan maken over ‘wie wat krijgt’. Speciaal voor samenwoners: als u geen samenlevingsovereenkomst hebt en uw partner komt binnen vijf jaar te overlijden, dan wordt u aangemerkt als ‘een vreemde’ en kunt u dus geen gebruik maken van de ruime fiscale vrijstelling van meer dan een half miljoen die er voor de levenspartner normaliter geldt. En nog erger: u erft niet van elkaar bij samenwonen. Een samenlevingscontract is dus cruciaal, als u problemen omtrent wie erft er en omtrent belastingvrijstellingen wilt voorkomen.

Nog een puntje van aandacht: de afwikkelingsexecuteur. Waarom is het belangrijk zo iemand aan te stellen? Emoties kunnen hoog oplopen bij het verdelen van een erfenis. Er kunnen heel veel onduidelijkheden zijn, testamenten regelen nu eenmaal niet alles tot in detail. En dat doet een afwikkelingsexecuteur wel, als u hem of haar de passende bevoegdheden hebt gegeven in uw testament.

Hoeveel erfbelasting?

Als duidelijk is wie wat krijgt gaan we kijken hoeveel erfbelasting er betaalt moet worden. De wet bepaalt hoeveel erfbelasting je moet betalen. Dit is afhankelijk van de hoogte van de erfdelen en de relatie tot de overledene. De erfdelen worden niet direct uitgekeerd. Maar er moet wel erfbelasting over worden betaald. Deze erfbelasting wordt betaald door de langstlevende.

Doordat fiscaal gezien de langstlevende het genot heeft over de vorderingen van de kinderen wordt dit genot fictief belast volgens een tabel bij de belastingdienst. Hierbij wordt gekeken naar de leeftijd van de langstlevende. Hierdoor wordt er dan nog een correctie toegepast op het erfdeel van de kinderen.

O ja, testament?

In het huidige erfrecht gaat toch alles naar de langstlevende? Een testament is toch niet meer nodig? Dat is een fabeltje. Het wettelijke erfrecht regelt een aantal basiszaken voor het geval u zelf niets regelt, maar… met een testament kunt u zelf de kapitein zijn op uw schip. U bepaalt wie de erfgenaam is, u bepaalt wie bepaalde legaten mag ontvangen, u bepaalt hoe de verdeling van uw nalatenschap zal moeten plaatsvinden en u stelt een afwikkelingsexecteur aan om uw wensen keurig uit te voeren.

Wilt u weten wie wat heeft, wie wat moet krijgen en wilt u de kapitein zijn op uw schip? Een gesprek zal veel duidelijk maken. Hoe u het, in uw situatie, het beste kunt inregelen. Hoe u belasting kunt besparen. En hoe u vermogen binnen de familie kunt houden. Meer weten? Laat een reactie achter via onderstaande contactformulier.